Hij werd olympisch kampioen en vijf keer wereldkampioen onder zijn leiding. Pakte olympisch zilver én brons met de markante schaatscoach uit Bontebok aan zijn zijde. De succesvolle samenwerking tussen Bergsma en Anema leek op een droomhuwelijk dat niet kapot te krijgen was. Wie Anema zei, zei al snel Bergsma.

Maar na de voor Bergsma teleurstellend verlopen Olympische Spelen in Peking, waar de Fries naast de medailles greep, waren opeens de eerste haarscheurtjes zichtbaar. Bergsma zei in maart dat dit misschien wel het moment was om naar een andere ploeg te gaan. Hij was 36 jaar en zijn contract bij Team Zaanlander liep af. Van Anema had hij nog niets gehoord.

Bergsma voegde daad bij het woord. Op 29 maart meldde Jumbo-Visma de komst van de stayer uit Aldeboarn. Juist bij de schaatsploeg van coach Jac Orie, de grote tegenhanger van het Team Zaanlander van Anema, tekende Bergsma een tweejarig contract, als opvolger van de gestopte schaatslegende Sven Kramer.

Na dertien jaar was de echtscheiding tussen Bergsma en Anema een feit. Het leidde tot een grote schok in de Nederlandse schaatswereld. En vragen. Wat bezielde Bergsma om in de herfst van zijn carrière zijn zo vertrouwde omgeving achter zich te laten en over te stappen naar de grote concurrent?

Het is eind september als Bergsma goedgeluimd aanschuift aan een tafel in een hotel in Wolvega. De teampresentatie van Jumbo-Visma is net geweest. Hij draagt een wit T-shirt met gele baan en in het zwart de letters van Jumbo-Visma. In het voorjaar moest hij nog wennen aan zijn nieuwe teamkleuren, maar een half jaar later voelen ze vertrouwd.

Als er vragen over zijn overstap komen, weegt Bergsma zorgvuldig zijn woorden. Nog zorgvuldiger dan hij doorgaans al doet. Na een aarzeling zegt hij: “Ik merkte in het afgelopen jaar, richting het einde van het seizoen, dat ik geen prioriteit bij mijn vorige ploeg meer was. Dat is jammer.”

Irene Schouten was op de Olympische Spelen het nieuwe uithangbord van Team Zaanlander geworden met olympisch goud op de 3 en 5 kilometer én de massastart. De prestaties van Bergsma in Peking staken daar schril bij af: hij werd vierde op de 10 kilometer, vijfde op de 5 kilometer en negende op de massastart.

Bergsma vroeg Anema vervolgens naar zijn toekomst bij de ploeg. “Daar werd heel terughoudend op gereageerd. Een beetje vaag, eigenlijk. En Irene had voor de Spelen al verlengd. Ná de Spelen had de halve ploeg al verlengd of een contract aangeboden gekregen. Bij mij bleef dat uit. Daarom moest ik op een gegeven moment mijn conclusies trekken.”

Het steekt Bergsma nog altijd dat hij zo is afgeserveerd door Anema. Precies op het moment dat hij niets hoorde van Team Zaanlander, volgde een belletje van Orie. “Het werd me snel duidelijk dat Jumbo-Visma me heel graag wilde inlijven. Ik had er een heel fijn gesprek mee. Ik ben op mijn gevoel afgegaan en heb gekozen voor de partij die me graag wilde hebben.”

Anema ontkent overigens dat Bergsma geen aanbieding is gedaan. “Er is voor de Olympische Spelen van Peking tegen hem gezegd dat we voor de komende jaren een gegarandeerd budget hadden vanwege de komst van Albert Heijn als nieuwe sponsor”, zegt de coach tegen de NOS. “We zouden kunnen betalen wat er altijd betaald werd. Tegen iedereen is gezegd dat ze konden blijven wanneer ze dat zouden willen.”

Bergsma koestert geen wrok richting Anema. Andersom is dat ook niet het geval, ook al hebben de twee na een samenwerking van dertien jaar nooit afscheid van elkaar genomen. Anema noemt het vertrek van Bergsma “een litteken”. “Het was voor mij alsof mijn eigen vrouw na dertien jaar huwelijk tegen me zei dat ze niet meer van me houdt.”

Bergsma: “Ik heb een heel mooie tijd gehad bij Jillert, had het voor geen goud willen missen. Maar nu was het voor beide partijen beter om de wegen te laten scheiden. Of de houdbaarheidsdatum was verstreken? Misschien wel, ja.”

Bij Jumbo-Visma heeft Bergsma op 36-jarige leeftijd een flinke omslag moeten maken. Bij Anema was skeeleren de hoofdmoot in de zomer, bij zijn nieuwe coach Orie is dat wielrennen. Soms zat hij vier dagen in de week met zijn ploeggenoten op de racefiets. Onder Anema fietste hij hooguit één keer in de week, in zijn eentje.

Ook op het ijs was het wennen voor Bergsma. “Bij mijn nieuwe ploeg trainen we veel samen. Terwijl ik het soms fijn vind om alleen te schaatsen. Om de rust te pakken en de tijd voor mijn techniek te nemen. Als ik het aangeef, krijg ik die ruimte gelukkig ook.”

Bergsma is nu vooral heel erg benieuwd wat de overstap hem gaat opleveren. Het kwalificatietoernooi voor de wereldbekerwedstrijden komend weekend in Heerenveen is wat dat betreft een examen voor de routinier. Hij rijdt daar de 5 en 10 kilometer.

Na al die succesvolle jaren op het ijs zegt Bergsma deze test in Thialf zelfs “spannend” te vinden. “De afgelopen jaren wist ik gewoon: als ik dit doe, komt er een goede winter uit. Ik heb het nu over een heel andere boeg gegooid. Dus het is afwachten wat eruit gaat komen.”