De Koninklijke Marechaussee heeft zaterdag meer dan tweehonderd klimaatactivisten van Extinction Rebellion en Greenpeace aangehouden omdat zij op Schiphol privéjets blokkeerden. De marechaussee heeft eerst opgeroepen om het terrein te verlaten en begon daarna met het arresteren van de overgebleven demonstranten.

Pas na zeven uur in de avond liet de marechaussee weten dat ze alle demonstranten hebben weggehaald van Schiphol-Oost. Volgens de marechaussee zijn ze “geregistreerd en geïdentificeerd”. Daarna beslist het Openbaar Ministerie wat er met ze gebeurt. “Ze hebben met z’n allen een strafbaar feit gepleegd”, zegt een woordvoerder van de Koninklijke Marechaussee.

De activisten bestormden zaterdag het terrein waar de privéjets staan. Ze gingen onder de vliegtuigen en de vleugels zitten om de toestellen te blokkeren voor gebruik. Toen ze na een oproep niet vertrokken, ging de marechaussee over tot aanhoudingen.

De marechaussee heeft een groep fietsende demonstranten op hardhandige wijze opgepakt. De demonstranten werden van hun fietsen getrokken en aangehouden. Sommigen van hen werkten niet mee en moesten worden meegesleept. In een reactie laten Extinction Rebellion en Greenpeace weten dat ze zijn “geschrokken van het onnodige geweld van de speciale eenheid van de politie bij onze actie.”

In een verklaring lieten de actiegroepen weten dat zo’n vijfhonderd mensen bij de actie aanwezig waren. Het doel was om het vliegverkeer zo lang mogelijk stil te leggen. Op de parkeerplaats bij de landingsbaan was een hek opengemaakt. Waarschijnlijk hebben de activisten op die manier het terrein bereikt.

Vlucht met patiënt wijkt uit

Greenpeace en Extinction Rebellion spreken van een geslaagde actie. “Schiphol moet fors krimpen”, zegt Faiza Oulahsen van Greenpeace. “Het is niet logisch dat elke dag nog zo veel privévluchten vertrekken vanaf de luchthaven.”

De brancheorganisatie van de zakelijke vluchtsector EBAA laat weten dat er door de actie een vlucht met een patiënt aan boord moest uitwijken. De organisatie stelt dat de “compleet onacceptabele manifestatie” levens kan kosten.

De actievoerende partijen zijn het niet eens met de beschuldiging: “Wij blokkeerden alleen de stilstaande privéjets op het platform. Aankomende vluchten worden door deze actie niet gehinderd.” Greenpeace en Extinction Rebellion stellen dat de omgeleide vlucht niet nodig was geweest in verband met hun actie. Een woordvoerder van Schiphol bevestigt dat.

Tegen NU.nl zegt een woordvoerder van EBAA dat er ten tijde van de vlucht nog veel onduidelijk was. “De flight operator zag op het nieuws de honderden demonstranten in een gebied waar ze niet mochten zijn.” Toen besloot hij met de piloot om uit te wijken.

Burgemeester Marianne Schuurmans van Haarlemmermeer, waaronder Schiphol valt, heeft geen goed woord over voor de actievoerders. “Dit heeft niets te maken met de demonstratie zoals afgesproken. Deze actie is verboden, gevaarlijk en strafbaar.” Schuurmans zegt dat “alle directe en indirecte schade op de actievoerders en de organisatoren verhaald worden”.

GroenLinks en anderen houden eigen acties

De actie van Extinction Rebellion en Greenpeace lijkt geen deel uit te maken van de andere manifestaties die zaterdag op de luchthaven plaatsvinden.

Op Schiphol Plaza wordt zaterdag namelijk ook een demonstratie voor de krimp van de luchtvaart gehouden. Daarbij zijn sprekers van GroenLinks, Milieudefensie, FossielvrijNL en Partij voor de Dieren aanwezig. “Jarenlang heeft de luchtvaart ons beloftes voorgehouden. Beloftes over minder uitstoot, minder herrie, minder vervuiling. Maar ondertussen groeide Schiphol”, zei een van de sprekers.

Ook was er een protestmars naar de bouwplaats van een nieuwe terminal. De weg langs die toekomstige terminal werd korte tijd geblokkeerd. Schiphol waarschuwde reizigers voor de aanwezigheid van de demonstranten.

Uitstoot per passagier vijf tot zes keer groter bij privévlucht

Eerder deed onderzoeksbureau CE Delft in opdracht van Greenpeace onderzoek naar privévluchten vanaf Schiphol en Rotterdam The Hague Airport. In de eerste negen maanden van dit jaar bleken er meer privévluchten te zijn opgestegen dan in heel 2019, het laatste ‘normale’ jaar voor de coronapandemie. Volgens vluchtdata was ruim een derde van deze vluchten korter dan 500 kilometer. Bijna 11 procent was zelfs korter dan 250 kilometer.

De uitstoot per passagier is bij een privévlucht volgens de onderzoekers vijf tot zes keer zo groot dan bij een lijnvlucht. Een vlucht van Schiphol naar Londen met een lijntoestel leidt tot zo’n 40 kilo CO2-uitstoot per passagier. Met een privévliegtuig ligt de uitstoot tussen de 203 en 302 kilo.