Het Openbaar Ministerie heeft de afgelopen tien jaar bijna zes miljoen euro uitgeloofd om misdaadzaken op te lossen. Maar dat leidde vrijwel nooit tot de gouden tip. In slechts 4 van de in totaal 418 pogingen hoefde justitie een geldbedrag uit te keren, zo blijkt uit cijfers die NU.nl opvroeg bij het OM.

Bij de vier succesvolle pogingen moest het OM 32.500 euro uitbetalen, ofwel 0,55 procent van het totaalbedrag dat in de afgelopen tien jaar werd uitgeloofd.

De meest recente beloning werd dit jaar uitbetaald. Toen leidde een gouden tip naar een arrestatie in het onderzoek naar de rellen op de Coolsingel in Rotterdam. Daar mondde een demonstratie tegen het coronabeleid op 19 november 2021 uit in gewelddadigheden tegen de politie, brandweer en hulpverleners.

De grootste beloning in de afgelopen tien jaar werd in 2020 uitbetaald. Toen werd het OM geholpen in een Amsterdams onderzoek naar moord, doodslag en zware mishandeling. Het leverde de tipgever 15.000 euro op. “Daar hoef je geen belasting over te betalen”, voegt woordvoerder Wim de Bruin namens het Landelijk Parket van het OM toe.

OM blijft achter middel staan ondanks weinige successen

Hij vindt dat de weinige successen geen reden zijn om met het middel te stoppen. “Het OM looft beloningen uit in vastlopende onderzoeken naar vaak ernstige misdrijven. Dat willen agenten omdat zij vermoeden dat er toch mensen zijn die iets kunnen vertellen. Een beloning kan hen net dat duwtje richting het bureau geven.”

De Bruin erkent dat in de meeste gevallen agenten achterblijven met extra onderzoekswerk, maar zonder het gewenste resultaat. “Maar in gevallen waar het wél iets oplevert, is het direct belangrijk.” Ook benadrukt hij dat het OM met de inzet van het middel niets verliest. “We hoeven pas te betalen als mensen met de juiste informatie komen. Baat het niet, schaadt het niet.”

Het grote aantal uitgeloofde beloningen in de afgelopen tien jaar is mede veroorzaakt door de coldcasekalender. Met dat initiatief wilden het OM en de politie tientallen oude zaken oplossen, die al jarenlang vastzaten. Daarom werden tussen 2017 en 2019 meer dan 150 beloningen uitgeloofd. In die zaken hoefde geen cent te worden uitbetaald.

Overigens kan in vrijwel elk type zaak een beloning worden uitgeloofd. Het gebeurt het vaakst in zaken rondom zeer zware misdrijven, zoals moord, doodslag, gewapende (woning)overvallen, liquidaties, brandstichting, verkrachting, ontvoering, vermissingen, plofkraken of zware mishandelingen.