In een jaar tijd zijn in Nederland al zes miljoen dieren vanwege vogelgriep geruimd. Ook het bedrijf van Theo Coumans (55) in het Limburgse Ospel is getroffen door de ziekte. Vorige week zijn al zijn bijna 24.000 kalkoenen gedood en weggehaald. “Het is heel onwezenlijk. Het overkomt je en je kan er niks tegen doen”, zegt hij tegen NU.nl.

“Het is heel frustrerend. Je vecht tegen een onzichtbare vijand waarvan je niet precies weet hoe die het aanpakt”, vertelt Coumans. Het is nu een week lang stil op zijn bedrijf, waar normaal gesproken duizenden vleeskalkoenen leven.

Natuurlijk wist ook Coumans dat de vogelgriep al een jaar lang de pluimveesector in zijn greep houdt. Toch had hij niet gedacht dat de vogelziekte zijn bedrijf snel zou treffen.

“Limburg was een positieve uitzondering op de rest van het land. Het was hier relatief rustig met vogelgriepgevallen. Wel was alles er uiteraard op gericht om virussen buiten de stal te houden.”

Wie de stal in wilde gaan, moest eerst douchen en andere schoenen en kleren aan. Ook werd het erf geregeld schoongemaakt en ontsmet.

24.000 kalkoenen vergast

Toen de kalkoenen van Coumans zaterdagochtend wat “natte mest” hadden, vreesde hij dan ook niet direct het ergste. Zeker niet toen later de behandeling bij de kalkoenen aan leek te slaan.

Coumans en zijn vrouw vertrokken vervolgens van huis. Maar toen ze ‘s avonds thuiskwamen, lagen er tientallen dode kalkoenen verspreid over de stal. Coumans trok aan de bel bij experts. Toen die twee uur later arriveerden, ging het met de dieren nog slechter. De volgende ochtend vroeg bleek uit de tests dat het inderdaad om vogelgriep ging.

Om verspreiding naar bedrijven in de buurt te voorkomen, werden alle bijna 24.000 kalkoenen geruimd. Dat ruimen houdt in dat de dieren in de stal worden vergast, waarna ze dood worden afgevoerd.

Dat vergassen kan je meestal niet zien, want niemand mag dan uiteraard in de stal zijn. Maar Coumans heeft camera’s in de stal hangen. “De kalkoenen gingen heel rustig liggen en leken in slaap te vallen. Op een gegeven moment zag ik geen beweging meer. Dan voel je de tranen wel komen. Maar dat heeft weinig zin. Je weet dat er geen andere weg is.”

Stallen moeten wekenlang leeg blijven

Toen de stallen leeg waren, kon Coumans gaan nadenken over de toekomst. Hij wil zeker door als pluimveehouder, maar de komende weken mag hij geen nieuwe kalkoenen aanschaffen.

“De eerste veertien dagen mag er niemand in de stal komen. Daarna moet de mest worden verwijderd en moet de stal twee keer ontsmet worden. Dan moet de stal nog een paar weken leegstaan. Pas daarna mogen er nieuwe kalkoenen in”, legt Coumans uit.

Als er in de tussentijd tenminste geen nieuwe vogelgriepgevallen in de buurt worden geconstateerd. Want dat zou betekenen dat de stallen in Ospel langer leeg blijven.

De kalkoenenhouder krijgt een financiële tegemoetkoming. “Dat komt ruwweg overeen met de kostprijs van de dieren”, zegt Coumans. Maar de tegemoetkoming kan de financiële pijn niet wegnemen.

Boos is Coumans niet. “Het is meer onmacht”, zegt hij. “Het overkomt je en je kan er niks tegen doen. Iedereen doet wat die kan doen om het virus tegen te houden. Maar uiteindelijk is het heel lastig. Je weet niet precies hoe het binnenkomt. Het is heel onwezenlijk.”